در گذشته نه چندان دور، بعلت محدودیت ها و عدم تنوع در متریال تابلو سازی های تبلیغاتی؛ انتخاب های اندکی را جهت ساخت تابلو سازی پیش روی متقاضیان قرار می داد.
در این میان، بی شک یکی از تحولات صنعت تابلو سازی ؛ تابلو سازی حروف برجسته و حروف برجسته چلنیوم است. زیرا پس از وارد شدن این متریال به ایران ؛ استقبال بی نظیری از حروف برجسته چنلیوم و پس از آن حروف برجسته پلکسی گلس (Plexi Glass) بعمل آمد و همین امر باعث بوجود آمدن تحولی نوین در تابلو سازی های سردرب مغازه ها و به تبع آن چهره شهر ها گردید.
چلنیوم چیست :
چلنیوم یا چنلیوم (Channelume) نوعی آلیاژ می باشد که در مقابل عوامل جوی محیطی بسیار مقاوم می باشد و به راحتی در مقابل آفتاب و یا بارندگی باران رنگ خود را از دست نمی دهد .
رویه حروف چلنیوم از جنس پلگسی گلس ساخت کشور تایوان می باشد که در انواع رنگهای مختلف موجود و با انتخاب مشتریان در حروف چلنیوم استفاده می شود .
تاریخچه چلنیوم :
کلمه چلنیوم یا ( Channelium ) ترکیبی از Channel + Aluminiumاست Channel به معنی کانال و یا شیئی به شکل حرف U لاتین می باشد و بدلیل اینکه حروف فارسی ، لاتین و یا اشکال بعد از چسباندن نوار لبه به کنارها به شکل U دیده می شوند ، در زبان لاتین از Channel استفاده می شود و بعلت اینکه جنس لبه حروف چلنیوم از آلومینیوم می باشد ترکیب این دو کلمه را Channelium نام گذاشتند و در زبان فارسی عامیانه در کشور ما اصطلاحاً چلنیوم نامیده میشود که تلفظ صحیح آن چـنـلـیـوم است.
در سال ۲۰۰۰ میلادی شرکت MCI واقع در کشور اسپانیا برای اولین بار توانست با استفاده از آلیاژ آلومینیوم و در طی مراحل فرآوری آن را به شکل ورق هایی با سطح آیینه در بیاورد ، به گونه ای که در ظاهر مانند فلز استیل به نظر می رسد .
رنگ و اندازه :
رنگ و اندازه متفاوت است ولی اصلی ترین و معروفترین ان با مارک تجاری آلوراپید شناخته شده موجود می باشد .
بیشترین رنگهای استفاده شده در کشورمان رنگ های استیل (نقره ای)، مشکی، و طلایی می باشد .
انواع دیگر این تابلو با مارکهای دیگری نیز وجود دارند که هرکدام مزیت خاص خود را دارد .
روشنایی تابلو:
داخل حروف چلنیوم (Channelume)از لامپهای SMD و LED استفاده میشود .
SMD بدلیل پر نور بودن و همینطور ضد آب بودن مناسب تر از LED می باشد .
از مهمترین قسمت های تابلو نور آن می باشد که باید دقت بیشتری در هنگام نورپردازی شود مصرف پایین برق، پخش مناسبب نور، خاموشی کمتر، نصب آسان.
محصول اصلی چلنیوم ضخامت بیشتری دارد و حروف آن بعد از ساخته شدن محکم است به این خاطر در تابلو سازی چلنیوم برای حروف بزرگتر از لبه اصلی استفاده میکنند.
رنگ حروف چلنیوم اصلی در برابر گرما و نور کاملا مقاوم است و هیچ تغییری نمی کند و براق می ماند.
مزیت های ساخت تابلو چلنیوم:
اندازه نور مناسب و جذب مشتری
شکل ظاهری مناسب و ایجاد ارزش به دلیل این ظاهر
جلوگیری کردن از زنگ زدن تابلو به دلیل جنس آن
دوام تابلوها
چلنیوم لترمکس
نوعی دیگر از ورق های چلنیوم ( چنلیوم ) چند سالی است که وارد بازار تابلوسازی شده که با نام لترمکس ( lettermax ) رایج است .
به طور خلاصه باید گفت که لترمکس علاوه بر نور دهی از طریق رویه ( پلکسی گلاس ) از کناره نیز نور را عبور می دهد .
چند نکته در خصوص چلنیوم لترمکس :
کاربرد این حروف برجسته بیشتر در اماکن با ارتفاع کم است .
لتر مکس از نظر قیمت جزو گرانترین حروف های برجسته حال حاضر محسوب می گردد.
اصلی ترین تولید کننده لبه لتر مکس کشور تایوان می باشد .
البته قبل از آن حروف برجسته با ورق های باریک فلزی وجود داشته که با توجه به کیفیت پایین آن، این نوع حروف برجسته از بازار رقابت خارج شد.
مزایا و خصوصیات چنلیوم :
ورق چلنیوم دارای کیفیت و استحکام بسیار بالا بوده و در برابر نور آفتاب، گرما و سرما مقاوم است و براحتی تغییر شکل و رنگ نخواهد داد و از لحاظ زیبایی و با توجه به برجستگی و حالت سه بعدی حروف، جلوه خاصی به تابلو سازیهای تبلیغاتی می بخشد. از دیگر محاسن لبه چلنیوم نوار اسفنجی گرد گیر است که شرکت سازنده آنرا به خوبی طراحی و در نظر گرفته است که وجود آن مانع ورود گرد و غبار و آب به داخل حروف چنلیوم می شود. لبه چلنیوم دارای یک روکش محافظ از جنس نایلون است که تا زمان ساخت و نصب حروف بروی قسمت براق خواهد ماند و این امر مانع از خط و خش بروی متریال چلنیوم شده و در پایان کار توسط نصاب به راحتی جدا می گردد.
مورد لازم به ذکر این است که این روکش محافظ بعد از نصب حتمـاً باید جدا شود در غیر اینصورت پس از چند روز قرار گرفتن در برابر نور آفتاب و گرما کمی مشکل از ورق چلنیوم جدا خواهد شد.
انواع ورق های چلنیوم :
ورق های چلنیوم در سایزهای ۷, ۹ و ۱۱ سانتیمتری با رنگهای جیوه ای (چلنیوم نقره ای ) ،میرور (چلنیوم طلایی) و چلنیوم مشکی در بازار موجود است.
پس از اسپانیا کشور تایوان نیز از این ابتکار بی نصیب نماند و مشابه این محصول را با نام تجاری آلوباند (Aluband) تولید و روانه بازار نمود که این برند نیز در نوع خود مرغوب است. بعد از تایوان, کشور چین در تولید مشابه این محصول از همه رقبا حتی کشور سازنده اصلی یعنی اسپانیا پیشی گرفت و چلنیوم های مختلفی با انواع و اقسام برند ها و مارک ها روانه بازار نمود.
برخی از برندهای چینی چنلیوم عبارتند از : آلوشاین (Alushine) ، آلوتیپ (Alutape) و غیره که امروزه انواع آن در کشور ما به وفور یافت می شود و هر روزه بر تعداد آن نیز افزوده میگردد.
شرکت MCI نام این محصول را با مارک آلوراپید ( Alurapid) وارد بازار نمود که در کشور ما نیز این محصول با همین نام موجود می باشد و قیمت آن نیز گرانتر از دیگر محصولات مشابه است، یکی از راه های تشخیص این محصول از دیگر شرکت های ساخت چلنیوم، حک شدن نام برند این محصول (Alurapid ) و همچنین کشور سازنده ( Made in Spain ) در بخش داخلی لبه چلنیوم است.
تفاوت انواع متریال چلنیوم : ( تفاوت های چلنیوم چینی و چلنیوم اصل )
متاسفانه یا خوشبختانه! میان جنس تابلو چلنیوم چینی و اصلی آن تفاوت های چشم گیری وجود دارد. لبه چلنیوم های اصلی ضخیم است و حروف بعد از ساخت از استحکام و ایستایی خوبی برخوردار می شوند, خصوصاً حروف با سایز بزرگ؛ به همین دلیل است که تابلو سازیاندیشه آفتاب با تجربه برای ساخت حروف چنلیوم با اندازه قطر قلم و فونت درشت, از ورق های چلنیوم اصلی استفاده می نمایند.
رنگ ورق های چلنیوم اصلی در برابر نور آفتاب و تغییرات جوی در طی سالیان ثابت بوده و تغییر رنگ نداده و همواره براق خواهد ماند.
اما ضخامت ورق های چلنیوم چینی کم است و این نازکی در بعضی از برندهـا به حدی است که با کوچکترین فشار تغییر حالت داده و یا سوراخ می شوند، در عوض برای سازنده حروف، کار کردن با آن بسیار آسان است و از این ورق ها برای ساخت حروف با سایز کوچک می توان استفاده نمود , در این موارد باریک بودن چنلیوم مورد خاصی ایجاد نمی نماید.
این قسمت به ساختار فیزیکی حروف برجسته چلنیوم می پردازد:
زمانی که حروف یک تابلو سازی در یک برنامه گرافیکی برداری(VECTOR) مانند کورل دِراو (Coreldrow), ایلاستریتور(illustrator) و یا اتوکـد (Autocad) از لحاظ فونت، سایز و ضخامت پیاده سازی شد، طرح مورد نظر بروی ورق اکرلیک یا پلکسی گلس (Plexi glass) که دارای رنگهای مختلف و ضخامت ۱ تا ۲۰ میلیمتر است توسط دستگاه سی ان سی لیزر می شود.
پس از اینکه طرح مورد نظر توسط دستگاه لیزر بریده شد لبه چلنیوم را به دقت دور تا دور پلکسی می چسبانیم. در تابلو سازی هایی که از دستگاه چلنیوم ساز استفاده می نمایند مراحل خم کردن ، قوس و شیار بروی لبه چلنیوم توسط دستگاه بصورت کامپیوتری طبق فایل طراحی شده انجام میپذیرد. در تابلو سازی هایی که مجهز به دستگاه چلنیوم ساز نمی باشند و یا تمایلی به استفاده آن در حروف فارسی خصوصاً خطوط شکسته مثل نستعلیق ندارند, مراحل خم کردن قوس و شیارها توسط استاد کار ماهر چلنیوم کار, با دقت و هنر دست استاد انجام می پذیرد.
آموزش ساخت حروف چلنیوم
پس از آماده سازی لبه حروف و لبه چلنیوم آن را بروی میز آهنی با آهنربا های مخصوص، ثابت و جذب یکدیگر می نماییم و با استفاده از چسب فوری یا چسب ۱۲۳ و اسپری ورق چلنیوم را به پلکسی می چسبانیم. پس از ساخت حروف چلنیوم نوبت به زیر سازی این حروف می رسد که برای اینکار از ورقهای پی وی سی PVC با ضخامت ۸ و ۱۰ میلیمتر استفاده میشود (ابعاد استاندارد ورق پیویسی ۱۲۰- ۲۴۰ سانتیمتر میباشد.) ورق PVC در مقابل آب، آفتاب، گرما و سرما مقاوم بوده و تغییر حالت نخواهد داد و به همین منظور جهت زیرسازی حروف چلنیوم بسیار کاربرد دارد. حروف چلنیوم ساخته شده بروی ورق پی وی سی قرار گرفته و دور آنرا توسط مداد خط کشی می نمایند و بوسیله اره برقی طرح حروف برش خورده به نحوی که در داخل حروف چلنیوم؛ زیر نوار گردگیر براحتی فیت شود. سپس قسمت روشنایی داخل چلنیوم که از اس ام دی SMD استفاده می شود در مکان خود به فاصله معقول نصب می گردد که در ادامه در این رابطه توضیح مفصل خواهیم داد.
نحوه ورود لامپ های LED , SMD به تابلوسازی:
تا قبل از دهه هشتاد در کشور ما لامپ های نئون به وفور پشت شیشه مغازه ها، فروشگاهها و یا داخل حروف نئون پلاستیک استفاده میشد که درعین نور زیاد و زیبایی و جلب توجه، بسیار ظریف و شکننده بود و با کوچکترین ضربه شکسته و گاز آن خالی می شد و عملاً کل یا بخشی از حروف تابلو سازی خاموش میشد.
محض اطلاع؛ لامپ های نئون از ترانس های هسته ای با ولتاژ های بالا تغذیه میکردند که معمولاً بر اثر شوک قسمت الکترود به بدنه نئون و یا فلزات اطراف باعث شکستن خود لامپ می شد و یا در زمان بارندگی و یا تماس با آب نیز باعث شوک و اتصال در قسمت الکترود می شد و اگر جهت روشنایی حروف نئون پلاستیک استفاده میشد بسیار مشکل ساز بوده و مدام باید مورد سرویس و تعمیرات انجام میگرفت و در بعضی موارد این اتصالی ها منجر اتش سوزی نیز می شد!..
لامپ های ال ای دی؛ تحولی در سیستم روشنایی تابلو سازی ها
LED مخفف کلمات Light Emitting Diode به معنی دیود ساطع کننده نور را میدهداست. دیودهای ساطع کننده نور در واقع جزء خانواده دیودها هستند که دیودها نیز زیر گروه نیمه هادیها به شمار میآیند. خاصیتی که LEDها را از سایر نیمههادیها متمایز میکند این است که با گذر جریان از آنها مقداری انرژی به صورت نور ازآنها ساطع میشود.
این لامپها که در ابتدا بیشتر به عنوان یک چراغ قرمز رنگ در درون دستگاههای الکترونیکی کاربرد داشتند، با توجه به مصرف برق کم نسبت به سایر لامپها، عمر خیلی بالا و فناوری جدید ساخت به رنگهای دیگر توانستهاند جای خود را در صنعت روشنایی و تابلو سازی سازی در دنیا باز کنند.
در دهه هشتاد لامپ های ال ای دی LED وارد صنعت تبلیغات و خصوصاً تابلو سازی شدند که گفته میشد ساخت کشورهای کره، تایوان و چین است که عمدتا کشور چین در این زمینه نیز طبق معمول پیشتاز بوده و در کل شروع خوبی دراین راستا بود.
ال ای دی های شاخه ای بسرعت جای لامپ های نئون درون حروف پلاستیک را گرفت. در ابتدا این ال ای دی های شاخه ای به ظاهر بهتر از لامپ نئون به نظر میرسیدند ، ولی خالی از اشکال هم نبودند چون هم ضد آب نبودند و هم برروی پلکسی؛ نقاط نورانی پر رنگ(اصطلاحاً سایه روشن) ایجاد می نمودند .
پس از آن ال ی دی های بلوکی پنج لامپ و سه لامپ جای ال ای دی های شاخه ای را گرفت و این محصول مشکل آب و نقاط نورانی و سایه روشن را بر طرف کرد، ولی بازهم مشکل وجود داشت.. نور این ال ای دی ها رضایت بخش نبود.
ورود لامپ های اس ام دی SMD
برتریهای لامپ های اس ام دی نسبت به ال ای دی ( SMD & LED Lamp )
قبل از شروع؛ بد نیست اطلاعات دقیقتری در ارتباط با لامپ های اس ام دی داشته باشید:
لامپ اس ام دی SMD چیست؟
Surface Mounted Device = ابزاز مونتاژ بر سطح یا نصب قطعات روی سطح
اس ام دی ها در واقع قطعات الکترونیکی هستند که به مدار چاپی به روش فناوری نصب سطحی Surface-mount technology متصل شده اند .
به بیانی دیگر؛ قطعه ای که بدون پایه است و روی برد مونتاژ سطحی لحیم شده را SMD می گویند این قطعات قابل تعویض نیست و یکبار مصرف است اما بعنوان مثال اگر قطعه مورد نظر مقاومت باشد می توان با هویه مخصوص SMD آن را بیرون کشید و مقاومتی معادل آن را بجایش گذاشت ..
شرکتهای فعال تولیدکننده؛ ال ای دی های جدیدی بنام اس ام دی SMD تولید و روانه بازار کردند که به نوبه خود یک شاهکار در زمینه ایجاد نور دلخواه داخل حروف بود. اس ام دی ها دارای شدت نور فوق العاده و طول عمر بالا بوده و رزین روی بلوک های آن مقاوم و ضد آب ساخته شده بود و نصب آنها بروی پی وی سی(PVC)بسیار آسان و سریع بود.
لامپ های اس ام دی SMD موجود در بازار بجز نمونه های چینی, دارای انواع کُـره ای نیز میباشد که دارای کیفیت و طول عمر بالا و در عین حال قیمت بالاتری نیز است. لازم بذکر است که منبع تغذیه اس ام دی ها ترانس های ۱۲ ولت بوده و مصرف آنها به مراتب کمتر از ترانس های هسته ای با ولتاژ بالا میباشد. به همین دلیل اگر بدرستی سیم کشی و تقسیم آمپر شوند دیگر مشکل حرارت، اتصالی و سوخت نخواهند داشت.
نصب SMD ها پس از برش پی وی سی حروف چلنیوم است.
ابتدا سطح روی پی وی سی باید کاملا تمیز و پاک شود سپس محافظ چسب پشت اس ام دی ها را جدا کرده و لامپ ها را کنار یکدیگر با فواصل بین ۳ الی ۴ سانتیمتر چسبانده تا جایی که همه سطح PVC را پوشش دهد؛ چنانچه فواصل بین SMD ها بیشتر از حد معمول شود پس از نصب شاهد نقاط سایه روشن (مثل داستان LED ها) خواهیم بود و حروف چلنیوم دارای نقاط تاریک و کم رنگ خواهد شد.
در اینجا حروف چلنیوم آماده نصب است و باید توسط یک نیروی ماهر و با تجربه بر روی سطوح کامپوزیت, ترمو وود, سنگ یا هر سطح دیگر نصب گردد.
مراحل نصب حروف چلنیوم :
ابتدا یک پلات در ابعاد واقعی از متن حروف چلنیوم طبق طرح اولیه تهیه و آن را روی محل مورد نظر نصب کرده سپس PVC را روی طرح قرار داده و با پیچ در جای خود محکم نمائید، پس از نصب همه پی و سی ها سیم لامپ های اس ام دی را با سوراخ کردن محل های لازم به پشت کار منتقل کرده و مراحل تقسیم جریان انجام میشود، لازم بذکر است که لامپ های SMD هم دارای قطب مثبت و منفی بوده و باید کلیه سیم های مثبت با هم و سیم های منفی با یکدیگر سری شوند، در کل پس از تست روشنایی، حروف برجسته چلنیوم بر روی PVC قرار گرفته و با پیچ های کوچک بهم متصل می گردند.
توجه به جزئیات و ریزه کاری ها از اصول هر کار شیک و موفق است. خصوصاً در حرفه پراهمیت و هنری تابلوسازی که بی سلیقگی و شتابزدگی؛ چهره یک شهر را تحت تاثیر قرار میدهد؛ هر چند جزئی؛ اما حقیقت این است که تابلو سازی سازان نقش خیلی پراهمیتی در چهره هر شهر ایفا می نمایند.
بنابراین در ساخت حروف برجسته چلنیوم دقت نمائید به شکلی متریال چلنیوم را دور حروف کاور کنید که لبه های انتهایی حروف (محل اتصال ابتدا و انتهای نوار چلنیوم در هر قسمت) از دید مستقیم پنهان باشد.
معمولاً استاد کاران چلنیوم این تلاقی را در قسمت بالایی و نقاط کور حروف، جایی که براحتی قابل مشاهده نباشد تعبیه می کنند. (از ریزه کاری های چلنیوم..)
مورد دیگر، مکان و سایز پیچ های بکار رفته جهت اتصال حروف چلنیوم است که استفاده از پیچهای ریزتر و تا حد ممکن همرنگ جلوه بهتری به تابلو سازی چلنیوم شما خواهد داد.
نحوه سیم کشی و تقسیم جریان لامپ های اس ام دی (SMD)
مجموعه تابلو سازی اندیشه آفتاب طی سالها تجربه در ساخت انواع حروف بک لایت؛ روش تجربی و پیشنهادی خود را در ارتباط با روشنایی و اتصال لامپ ها در اختیار همکاران و علاقمندان محترم می گذارد.
این متد، درعین حال ساده اما خیلی کارآمد است که طی سالها، امتحان خود را بخوبی پس داده است و از بکارگیری این روش تاکنون شاهد اشکال یا آسیب در بخش سیم کشی و ترانس طی مدت زمان طولانی نبوده ایم.
مورد در اینجاست که باید در زمان سیم کشی تعداد SMD ها را به دسته های ۳۰ الی ۴۰ عددی تقسیم نمود و هر سیم را با نظر گرفتن قطب مثبت و منفی رنگها؛ جداگانه به منبع تغذیه وصل نمود.
در این روش جریان بطور مساوی در همه سطح حروف تقسم می گردد و هرگز نباید جریان را به ابتدای یک دسته SMD وصل شود؛ بلکه باید به وسط یک دسته ۴۰ تایی متصل نمود، چنانچه تعداد SMD ها زیاد است باید اینکار را تکرار کنید و سیم هایی را که از وسط دسته های ۴۰ تایی آمده با نظر گرفتن مثبت و منفی با هم سری کرده و به منبع تغدیه وصل نمائید.
مورد پراهمیت بعدی انتخاب ترانس مناسب است.
انتخاب ترانس مناسب :
ترانس های ۳۰۰ وات معمولا ۳۳۰ الی ۳۵۰ عدد SMD و ۴۰۰ وات بین ۴۳۰ الی ۴۵۰ عدد SMD را روشن می نماید.
ترانس ۵/۱۲ آمپر بین ۱۲۰ الی ۱۵۰ عدد SMD و ۳/۸ بین ۹۰ ال ۱۰۰ عدد SMD و ۵آمپر ۶۰ عدد SMD را روشن خواهد کرد و هرگز نباید بیشتر از این تعداد را به ترانس وصل نمود ،شاید در ابتدا و روزهای اول ظاهرا مشکلی پیش نیاید امـا در طول چند هفته باعث فشار مضاعف بر روی ترانس و سوختن آن می گردد!! (علت اصلی سوختن لامپ های SMD در تابلو سازی ها)
تلفن: 02122854605 بیگدلی، تابلو سازی تهران
موبایل: 09125212371 - 09123857588
www.andisheaftab.com
آدرس : ایران ، تهران ، پاسداران ، نگارستان چهارم ، پ28 ، طبقه چهارم ، واحد 16